Sigarayı bırakmakta çektiğimiz güçlüğe beynimize özenle işlenmiş aldatmacaların neden olduğunu ve sigarayı bırakmaktan önce bu aldatmacaların ne kadar çoğundan kurtulursanız amacınıza o kadar kolay ulaşacağınızı tekrarlamaktan bıkmayacağım.
Bazen koyu tiryaki diye nitelendirdiğim insanlarla tartışıyorum. Koyu tiryaki derken sigara alabilecek parası olan, sigaranın sağlığına zarar verdiğine inanmayan ve toplum tarafından küçümsenmeye aldırış göstermeyen kişilerden söz ediyorum. (Bu tür fazla insan kalmadı artık.)
Gençlere “Harcadığınız bu kadar paraya aldırmamanıza aklım ermiyor” dediğimde gözleri parlamaya başlar. Sağlığından yada toplumdaki saygınlığından söz etseydim kendini zayıf hissedecekti ama para olunca “Benim o kadar param var. Ne olacak ki haftada yalnızca ……. pound, tek eğlencem yada tek günahım olan sigaraya değer bu para.” Günde bir paket sigara içen birine “Yine de harcadığınız paraya aldırmamanızı anlamıyorum. Yaşamınız boyunca yaklaşık 30.000 pound harcayacaksınız. Bu para nereye gidecek? Sokağa atsanız daha iyi. Sağlığınıza sistemli bir şekilde zarar vermek, enerjinizi ve öz güveninizi yok etmek, kendinizi yaşam boyu sigaraya ve dolayısıyla kötü kokan nefese ve lekeli dişlere mahkum etmek üzere kullanılacak. Bu sizi hiç mi endişelendirmiyor?” derim.
Bu noktada özellikle gençlerin yaşam boyu harcayacakları parayı hiç hesaplamadıkları ortaya çıkar. Tiryakilerin çoğu bir paketi bile yeterince pahalı bulur. Bazen haftada kaç para harcadığımızı hesaplarız –endişe verici bir rakam çıkar. Çok nadir olarak (yalnızca bırakmayı düşündüğümüzde) yılda ne kadar harcadığımızı çıkarmaya çalışırız bu gerçekten korkutucudur, bir de bütün bir yaşamı düşünün –inanılacak gibi değil.
Tartışma sırasında koyu bir tiryaki “benim yeterli param var, zaten haftada yalnızca ……. pound eder.” Dediğinde ona bir öneride bulunurum: “Size geri çeviremeyeceğiniz bir önerim var. Bana şimdi 1000 Pound verin ben size yaşamınız boyunca sigara sağlayım.”
Eğer 1000 Pound karşılığında 30.000 Pound’luk bir kredi vermeyi önerseydim herhalde daha sözümü bitirir bitirmez imzalar atılmış olurdu. Fakat koyu tiryakilerden bile kimse (unutmayın ki, sizin gibi sigarayı bırakmak isteyenlerden değil sigarayı bırakmaya hiç niyeti olmayan tiryakilerden söz ediyorum.) bu önerimi kabul etmedi. Acaba neden?
Seanslarımda bu noktaya geldiğimde tiryaki “Bakın, işin mali yönü beni pek fazla ilgilendirmiyor.” der. Siz de aynı düşünceyi paylaşıyorsanız kendinize bunun nedenini bir sorun. Başka şeylere para harcamamaya o denli özen gösterirken nasıl oluyor da kendinizi zehirlemek için bu kadar harcarsınız?
Bu soruların yanıtları şunlardır. Yaşamınızdaki diğer bütün kararlar iyi ve kötü yanlarını tarttığınız ve mantıklı bir sonuca vardığınız analitik bir süreçten geçer. Yanlış bile olsa mantıklı bir düşüncenin ürünüdür. Bir tiryaki sigaranın iyi ve kötü yanlarını bin kere tartsa bin keresinde de vardığı sonuç aynıdır: “SEN BİR APTALSIN! BIRAK ARTIK ŞU SİGARAYI!” Bu yüzden tiryakiler istedikleri için yada içmeye karar verdikleri için değil bırakamayacaklarını sandıkları için sigara içerler. Kendi beyinlerini yıkarlar. Gerçekleri görmezlikten gelmekten başka bir seçenekleri kalmaz.
Nedendir bilmem tiryakiler genellikle aralarında bir anlaşma yaparlar: “Sigarayı ilk bırakan diğerine 50 pound verecek.” Bıraktıktan sonra o kadar parayı harcamaktan kurtulacaklarını anlaşılan hiç düşünmezler. Bunların hepsi tiryakilerin beyinlerine işlenmiş asılsız inançların ürünüdür.
Bir an için gözlerinizi açın. Sigara içmek insanı kendine ömür boyu esir eden zincirleme bir reaksiyondur. O zinciri kırmazsanız yaşamınız boyunca bir tiryaki olarak kalırsınız. Şimdi yaşamınızın sonuna kadar sigara için harcayacağınız parayı bir tahmin edin. Miktar herkes için değişecektir ama bu örnek için 10.000 pound diyelim.
Yakında son sigaranızı içmeye karar vereceksiniz (daha değil lütfen –kitabın başında verdiğim talimatı unutmayın). Sigara içmeyen bir insan olarak kalmak için yapmanız gereken tek şey tekrar tuzağa düşmemektir. Yani o ilk sigarayı bir daha içmemektir. İçerseniz o sigara size 10.000 pound’a mal olacaktır.
Olaya bu şekilde bakmayı ters buluyorsanız demek ki hâlâ kendinizi aldatıyorsunuz. O ilk sigaranızı içmediyseniz bugüne kadar ne kadar para harcamaktan kurtulurdunuz bir hesaplayın.
Yukarıdaki hesapların gerçekçi olduğuna inanıyorsanız yarın kapınızın önünde
10.000 pound’luk bir çek bulsanız ne yaparsınız bir düşünün. Sevinçten dans etmeye başlarsınız! Hiç çekinmeden dans etmeye başlayabilirsiniz! Böyle bir miktar paraya kavuşmak üzeresiniz ve bu sizi bekleyen muhteşem hediyelerden yalnızca biridir.
Sigarasızlığa alışma zamanında son bir sigara içmeye kalkışabilirsiniz. Bunun size
30.000 pound’a (yada bulduğunuz miktara) mal olacağını anımsarsanız karşı koymanız kolaylaşır.
Yukarıda belirttiğim öneriyi yıllarca radyo ve televizyon programlarında yaptım. Bir tek tiryaki tarafından bile kabul edilmemesine hâlâ inanamıyorum. Golf kulübündeki arkadaşlarım artan sigara fiyatlarından yakındıklarında onları hâlâ önerimle kızdırıyorum. Aslında çok üstelersem bir gün biri yaşamının sonuna kadar içeceği sigaraları bana ödetecek diye ödüm patlıyor. Bir servet yitirmiş olurum.
Sigara içmenin çok büyük bir zevk olduğunu söyleyen neşeli, mutlu tiryakiler tanıyorsanız bir yıllık sigara paralarını peşin ödemeleri halinde bir aptalın kendilerine ömür boyu sigara sağlayacağını bildirin. Belki önerimi kabul edecek birini benim için siz bulursunuz?
