Tiryakilerin çoğu sigarayı ya bırakmaya hazırlık olsun diye yada küçük canavarı kontrol etmek amacıyla azaltırlar. Bu adım bir çok doktor ve kitap tarafından yardım olarak önerilir.
Ne kadar az sigara içerseniz o kadar iyi tabii ama sigarayı azaltmak tamamen bırakmak isteyenler için iyi bir adım değildir. Sigarayı azaltma çabaları yaşam boyunca tuzaktan kurtulamamamıza neden olur.
Genellikle sigarayı bırakma girişimlerinden biri başarısız olduğu zaman daha az sigara içmeye yönelinir. Tiryaki birkaç saat yada gün sigarasız yaşamaya dayanamayacağım, bundan sonra yalnızca en sevdiğim sigaraları içeceğim veya günde on sigarayı geçmeyeceğim. Bunu başarırsam ya bu düzeyde kalırım yada daha da azaltırım.” der.
Fakat feci bir şey olur.
1. Yapabileceği en kötü şeyi yapmıştır. Nikotine olan bağımlılığı devam etmekte ve canavar hâlâ yalnızca bedeninde değil aynı zamanda düşüncelerinde de yaşamaktadır.
2. Bütün zamanını bir sonraki sigarayı düşünerek geçirmeye başlar.
3. Sigarayı azaltmadan önce canı ne zaman isterse bir sigara yakıyor ve özlemini hiç değilse kısmen gideriyordu. Şimdi yaşamın doğal stresine ve sıkıntısına bir de nikotin eksikliğinin verdiği özlem duygusunu ekledi. Sinirli ve perişan olmasına kendisi neden oldu.
4. İsteğine hep boyun eğdiği zamanlar içtiği sigaraların çoğundan zevk almıyor, çoğumu içtiğini bile fark etmiyordu. Her şey otomatik olarak gerçekleşiyordu. Keyif alındığına inandığı sigaralar yalnızca bir süre sigarasız kaldıktan sonra içtikleriydi (örneğin günün ilk sigarası, sindirim sigarası vs.)
Artık içeceği sigaralar için bir saat daha fazla beklediği için hepsinden “zevk” almaya başlar. Ne kadar çok beklerse aldığı “zevk” o kadar büyümüş gibi gelir. Bu “zevke” aslında sigara değil gerginliğin sona ermesi neden olur. Bu gerginlik de nikotin eksikliğinden yada insanın kafasında yarattığı özlemden kaynaklanır. Ne kadar uzun süre sigarasız kalırsa sigaradan alacağı “zevk” o kadar artar.
Sigarayı bırakmanın en zor yanı kimyasal bağımlılık değildir. Onu atlatmak kolaydır. Tiryakiler bütün gece sigarasızlığa dayanırlar, sigara özlemi yüzünden uyanmazlar bile. Birçok tiryaki ilk sigarasını yakmadan önce yatak odasından çıkmıştır. Bir çoğu önce kahvaltı eder. Bazısı işe gitmeyi bile bekler.
On saat boyunca sigara içmemeye aldırmazlar fakat gündüz on saat sigarasız kalsalar çıldırırlar.
Çoğu tiryaki yeni bir araba alınca içinde sigara içmek istemez. Tiryakiler sigaranın eksikliğini fazla duymadan süpermarketlere, tiyatroya, doktora, hastanelere, vs. Giderler. Metrodaki sigara yasağı yüzünden bile ayaklanma çıkmadı. Tiryakiler sigara içmeleri kısıtlandığı zaman nerdeyse sevinirler. Aslında uzun süre sigarasız kaldıkları için içlerinden sevinirler. Bu onlara bir gün sigara içmek istemeyecekleri umudunu verir.
Sigarayı bırakmanın en zor yanı beynimize işlenmiş boş inançlardan, sigaranın bir tür destek veya ödül olduğu ve sigarasız yaşamın aynı zevki vermeyeceği hayallerinden kurtulmaktır. Sigarayı azaltmak size sigarayı bıraktıracağına öz güveninizin kaybolmasına, perişan bir hale düşmenize ve dünyadaki en değerli şeyin bir süre sonra içeceğiniz sigara olduğuna ve onsuz artık mutlu olamayacağınıza inanmanıza yol açar.
Sigarayı azaltmaya çalışan tiryakilere acıdığım kadar hiç kimseye acımam. Daha az sigara içtikleri zaman canlarının sigarayı daha az isteyeceği yanılgısına düşerler. Aslında durum tam tersidir. Daha az sigara içtikleri zaman daha çok sigara özlemi çekerler; sigaradan aldıkları zevk arttıkça sigaranın tadı daha iğrenç gelir. Fakat bu onlara sigarayı bıraktırmaz. Zaten tat bu konuda hiçbir zaman etkili olmamıştır. Tiryakiler sigarayı tadından dolayı içselerdi kimse bir taneden daha fazla sigara içmezdi. Buna inanmak güç mü geliyor? Peki o zaman üzerinde tartışalım. En iğrenç sigara hangisidir? Evet, günün ilk sigarası, kışın öksürük krizine girip balgam tükürmemize neden olur. Tiryakilerin en çok sevdikleri sigaralardan biri hangisidir? Günün ilk sigarası! O ilk sigarayı tadı ve kokusu çok güzel olduğu için içtiğinize gerçekten inanıyor musunuz? Yoksa o sigaranın dokuz saatlik sigara özlemini ortadan kaldırdığı açıklamasını daha mı mantıklı buluyorsunuz?
Sigarayı azaltma çabaları hem başarısızlıkla sona ermeye mahkumdur hem de büyük bir işkencedir. Başarısızlıkla sonuçlanır çünkü tiryaki daha az içmeye alışınca sigarayı daha az isteyeceği yanılgısına düşer. Fakat söz konusu olan bir alışkanlık değil, bağımlılıktır ve bağımlılığın temelinde giderek daha az değil daha fazla istemek vardır. Tiryaki sigarayı azaltabilmek için yaşam boyu irade gücüne ve disipline gereksinim duyar.
Sigarayı bırakmanın güç tarafı nikotine olan kimyasal bağımlılık değildir. Onu atlatmak kolaydır. Güç olan şey sigaranın insana zevk verdiği yanılgısından kurtulmaktır. Bu yanılgı daha sigara içmeye başlamadan önce beynimize işlenmiş daha sonra kendi bağımlılığımızla pekiştirilmiş boş inançlardan kaynaklanır. Sigarayı azaltmak tiryakinin düştüğü bu yanılgıyı öyle bir hale getirir ki, sigara tiryakisinin yaşamını tamamen kontrolü altına alır ve tiryaki dünyanın en güzel şeyinin bir sonraki sigara olduğuna inanmaya başlar.
Daha önce belirttiğim gibi sigarayı azaltmak için bir zaman başarıyla sonuçlanamaz çünkü yaşam boyu irade ve disiplin gerektirir. Sigarayı bırakacak kadar iradeniz yoksa azaltacak kadar hiç yoktur. Bırakmak çok daha basit ve acısızdır.
Azaltmanın başarısızlığa uğradığı binlerce hikaye duydum. Başarıyla sonuçlandığını bildiğim birkaç girişim ise oldukça kısa bir süre sonra gerçekleşmiş ve tiryakinin aniden sigarayı tamamen bırakmasıyla sona ermiştir. Bu tiryakiler sigarayı azaltmalarına rağmen bırakmışlardır azalttıkları için değil. İnsan sigarayı azaltarak yalnızca çektiği eziyeti artırmış olur. Başarısızlıkla sona ermiş bir sigarayı azaltma girişiminden sonra tiryakinin sinirleri yıpranmıştır ve bağımlılığın ömrünün sonuna kadar süreceğine inanmaya başlar. Bu onun bir girişimde daha bulunana kadar beş yıl daha sigara içmesine neden olur.
Sigarayı azaltmak sigaranın ancak bir süre yoksun kaldıktan sonra zevk verdiğini kanıtladığı için sigara içmenin ne kadar gereksiz olduğunu açık bir şekilde ortaya koyar. Önce başınızı duvara vurmanız (yani sigarasızlık özlemi çekmeniz) gerekir ki acı sona erdiğinde rahatlayabilesiniz.
Seçim hakkı sizin:
1. Yaşam boyu daha az sigara içmek. Bu kendi kendinize uyguladığınız bir işkencedir ve nasıl olsa başaramazsınız.
2. Kendinizi giderek daha fazla zehirlemek. Bunun ne anlamı var?
3. Kendinize iyilik yapıp sigarayı bırakmak.
Sigarayı azaltmakla ortaya çıkan ikinci önemli nokta ise arada bir içilen sigara diye bir şey olmamasıdır. Sigara içmek, kırmak gayreti göstermezseniz yaşamınız boyunca sürecek zincirleme bir olaydır.
UNUTMAYIN: SİGARAYI AZALTMAK SİZİ DAHA KÖTÜ DURUMA DÜŞÜRÜR.
